Welkom op de theaterwebsite van Koos Dam
De meeste films die Koos Dam in de loop der jaren heeft gemaakt waren praktijkoefeningen voor leerlingen van de ArtEZ toneelschool en stonden in het kader van zijn les "spelen voor de camera". Om het één en ander goed te kunnen beoefenen en om de student zo goed mogelijk voor te bereiden op zijn taak, binnen de beroepspraktijk, was het nodig zo dicht mogelijk die beroepspraktijk te benaderen. De meeste films kwamen tot stand in het derde of vierde studie jaar.
Bij het eigen werk speelden zowel afgestudeerden als in de praktijk werkzame acteurs naast toenmalige leerlingen de rollen. Bij die projecten was het doel cinema te maken zonder dat er een leerdoel aan ten grondslag lag.
Rond 2000 is Koos Dam gestart met het oprichten van DAFFA (Dutch Academy For Film Acting) om zo een mogelijkheid te creëren, voor acteurs, om ook na hun studie zich verder te bekwamen in het spelen voor de camera. Dat plan heeft het niet gehaald vanwege de hoge kosten. Binnen het huidige leerplan van de ArtEZ toneelschool zijn de uitgangspunten en de lesopbouw van DAFFA overgenomen en vormen ze nu de leidraad voor de camera-acteer-lessen.
Stills uit "Play Time"
Werk in opdracht
| Scholing PTT - (1990) | Met o.a. Ria Ruiter, Richard Gonlag, Caroline Almekinders, Michiel Nooter. |
| Voor het blok - (1991) | Met o.a. Kuno Bakker, Arthur Hartong, Judith Brokking, Geert Thijssens. |
| Scarabee - (1992) | Met o.a. Hendriktje Ruiter, Gillis Biesheuvel. |
| Interrail - (1993) | Met o.a. Linda Olthof, Inge-jan Ligthart Schenk. |
| En wil mij niet vergeten - (1993) | Met o.a. Nanette Edens, Jorn Heijdenrijk. |
| De zaak - (1995) | Met o.a. Jan Kruit, Rutger Kroon, Caroline Almekinders. |
| Kleiduif - (1995) | Met o.a. Peter Bolhuis, Gré Koerse, Rian Gerritsen. |
| Doorzetten - (1995) | Met o.a. Pieter Loef, René van Zinnicq Bergmann. |
| 't Went - (1996) | Met o.a. Anita Donk, Maria Kraakman, Rick Hendriks. |
| Sport - (1996) | Met o.a. Nartan Meerlo, Thomas Oerlemans. |
Eigen werk
| Hé Joe - (1982) | Met Joop van der Linden. |
| Time Code - (1982) | Met o.a. Hajo Bruins, Ruurt de Maesschalck, Huub Hanssen. |
| Over-Weg - (1989) | Met o.a. Hajo Bruins, Caroline Almekinders, Brenda Hauer. |
| Over-Stappen - (1994) | Met o.a. Wannie de Wijn, Caroline Almekinders, Gees Linnebank. |
| Chateau de Maulmont - (1995) | Informatief programma. |
| Over-Leven - (1997) | Met o.a. Fleur Renes, Caroline Almekinders. |
| Vuur in de sneeuw - (1997) | Met o.a. Marijke Schermer, Jasper van Overbruggen. |
| Elementen - (1998) | Met o.a. Romana Vrede, Thomas Oerlemans, Sjaak Hartog. |
| De Beer - (1998) | Met o.a. Romana Vrede, Sjaak Hartog. |
| Narkoze - (1999) | Met o.a. Nartan Meerlo, Koos Dam. |
| Foute Genen - (2000) | Met o.a. Arie Rustenburg, Lard Adrian, Eric van der Donk. |
| De Nieuwe Wereldorde - (2001) | Met o.a. Aafke Buringh, Saskia Bonarius. |
| Kess - (2001) | Met o.a. Arie Rustenburg, Nienke Römer. |
| Watte - (2007) | Met o.a. Roland Haufe, Judith van de Berg. |
| 3/4 - (2009) | Met o.a. Chiem Vreeken, Hanne Struyf. |
Aanvullend anders
| Assefeest. Regie: Ramon Gieling. |
Rol: Buschauffeur/vader. |
| Bij wijze van gezegde. Regie Eric Velthuis. |
TV serie VPRO. Rol: Dikbuik indiaan. |
| Meneer Vis en Mevrouw Vogel. Regie: Arno Kranenborg. |
TV serie VPRO. Rol: Stem van Meneer Vogel. |
| Rijnkade 2. | TV serie Omroep Gelderland. Rol: Barkeeper. |
| Lepporrello. Regie: Norbert te Hall. |
TV serie VPRO. Spelbegeleiding. |
Camera en/of montage voor anderen
| Koninkrijk der Aarde - (1986) Regie: Helmert Woudenberg. |
Met Wieger Woudsma, Nanette Edens. |
| De teerling is geworpen - (1987) Regie: Christiaan Nortier. |
Met o.a. Loes Wouterson, Sandrien Lammers. |
| Een vleug van Honing - (1988) Regie: Bram van Erkel. |
Met o.a. Wim Bouwens, Robert van Leeuwen. |
| Bruid in de Morgen - (1990) Regie: Anne Buurma. |
Met o.a. Jobst Schnibbe, Caroline Almekinders. |
| Celine van Houten - (1994) Regie: Johanna ter Steege. |
Met o.a. Brechtje Kraan, Vincent van den Berg. |
| Verweer - (1994) Regie: Anne Buurma. |
Met o.a. Lot Lohr, Marike van Weelden, Stefan de Walle. |
| Het Onderzoek - (1997) Regie: Farideh Fardjam. |
Met o.a. Trudi Klever, Pauline Kalker. |
| Oog - (1998) Regie: Anne Buurma. |
Met o.a. Machteld Stolte, Tineke Haverkamp. |
| Quiet Storms - (2002) I.s.m. Henk v/d Giessen. |
Met o.a. Ilse Ott, Wouter van Oord. |
| Thebe - (2008) Regie: Caroline Almekinders. |
Met Michiel Bijmans, Steven Stavast. |
Stills uit verschillende films
Bij de regie van Koos Dam staat voorop dat de toeschouwer meegenomen wordt in het spel/de voorstelling. Ook al is de vorm episch, absurd, surrealistisch of gebaseerd op beweging dan nog moet het de toeschouwer uitnodigend verpozen en hem beroeren. Daarvoor is het nodig dat de acteur: -gelooft in zijn rol, -in het hier en nu is, -weet wat hij zegt en vooral waarom hij het zegt. De meer technische vaardigheden zoals; stem en beweging zijn vanzelfsprekend. Mise-en-scène, tekstkennis en vertrouwen in het tegenspel zijn de bouwstenen voor de acteur tijdens de uitvoering. Enerzijds houdt Koos van “kermistoneel”, zoals hij dat zelf noemt; er moet veel te zien zijn en de toeschouwer moet ogen tekort komen, zonder dat de focus verloren gaat. En anderzijds houdt hij van de verstilde intieme momenten op het toneel, zeker wanneer de rolbezetting klein is. Alles staat den dienste van -de vertelling, -de gekozen vorm, -betekenis en -interpretatie. Samenvattend kun je zeggen dat het hem gaat om geloofwaardigheid, levendigheid en theatraliteit op het toneel.
Koos Dam regisseert sinds 1971 toneelstukken variërend van toneelregie bij theatergezelschappen, projecten met toneelschoolstudenten tot festivals. Een overzicht van zijn werk is op deze pagina te lezen.
1971 - Mijn huis is mijn cel.
Auteur: P. Mühren.
1976 - Onbezonnen.
Auteur: Koos Dam.
1982 - De dader zit op school.
Auteur: Koos Dam.
1983 - En nooit weerom
Auteur: Koos Dam.
1986 - De wonder klok van Victor Salut.
Onderwijzerstoneel.
1987 - De koning die zo graag clown wilde zijn.
Auteur: Wim Burkunk.
1987 - Toneelproject.
I.s.m. Wieger Woudsma.
1989 - Minoes.
Adaptatie “Minoes” Annie M.G. Schmidt.
1990 - Lach en Traan.
Auteur: Koos Dam.
1991 - Ik de ander en ik.
Auteur: David Mamet. Vertaling van 'All Man are Whores'.
1994 - Stuurboord.
Auteur: Koos Dam. IJsselfestival. Theatrale boottocht over de IJssel.
1995 - Midzomernachtsdroom.
Auteur: William Shakespeare.
1995 - Openingsact.
Studierichting Enschede.
1996 - Steen.
Bewerking: Koos Dam. IJsselfestival. Hertaling Elckerlic door Wim Busink.
1996 - Opening HTS.
Faculteit autotechniek Arnhem.
1998 - De koning van Katoren.
Muzikale en gezongen toneeladaptatie van het gelijknamige boek van Jan Terlouw.
2000 - De nieuwe wereldorde.
Auteur: Harold Pinter.
2001 - De nieuwe kleren van de keizer.
Toneelbewerking van het sprookje van Hans Christiaan Andersen.
2002 - Clownsproject.
I.s.m. Jacqueline Kaptein.
2002 - De beer.
Auteur: Anton Tsjechov.
2002 - Op volle zee.
Auteur: Slawomir Mrożek.
2002 - De wonder klok van Victor Salut.
Onderwijzerstoneel.
2003 - Het hart van Herman.
Auteur: Haye v.d. Heyden.
2003 - De kleine prins.
Auteur: Antoine de Saints-Exupéry. Toneelbewerking van het gelijknamige boek.
Project met toneelschoolstudenten.
2004 - Bewonderland.
Toneelbewerking van "Alice in Wonderland".
Project met toneelschoolstudenten.
2004 - Midzomernachtsdroom.
Auteur: William Shakespeare.
2005 - Er viel een gat in de lucht.
Project met toneelschoolstudenten.
2005 - Wie is van hout.
Bewerking van "One Flew Over The Cuckoo’s Nest".
2007 - Cruise entertainment.
KD Rederij.
2008 - Vossejacht.
Auteur: Hugo Claus.
2009 - Adel Blank.
Auteur: Alex van Warmerdam.
2010 - “En – En”.
Auteur: Koos Dam.
2010 - Pinoccio.
Auteur: Carlo Collodi.
Hoorspel met conservatorium studenten.
2011 - Happy End.
Auteur: Berthold Brecht.
2011 - Badslippers.
Auteur: John Graham.
2017 - Romeo en Julia.
Auteur: William Shakespeare.
Romeo en Julia, met amateurtoneelspelers, was een "buitenkans" omdat het een openluchtvoorstelling betrof. De voorbereidingen (onder andere het bewerken van de toneeltekst) hebben in totaal anderhalf jaar in beslag genomen. In 2017 is "Romeo & Julia" met succes (5x) gespeeld op de binnenplaats van Kasteel HALSAF te Babberich.
2018 - Linquenda.
Auteur: Koos Dam.
2019 - Zusters.
Auteur: Koos Dam.
2020 - Een vrouw alleen.
Auteur: Dario Fo.
2023 - La Vie en Rosé.
Auteur: Kees Hagens.
1998–2001 - Clownsprojecten.
I.s.m. Herman Verbeeck.
1991–2008 - Toneel Projecten.
I.s.m. Christiaan Nortier. O.a. "People in the sun".
Tijdens zijn werkzame leven schreef Koos, voor eigen gebruik, toneelteksten. Ze zijn bijna allemaal gespeeld onder zijn eigen regie.
In 2025 stuurde hij zijn werk naar een toneeluitgever om zijn werk te laten beoordelen of het geschikt was om uit te geven. Toneeluitgeverij Vink beoordeelde zijn werk positief en nam de hieronder beschreven titels op in zijn catalogus. Tevens nam het IBVA de titels over in hun bibliotheek
Toneeluitgeverij Vink heeft op haar website de mogelijkheid om een kijkje te nemen in alle toneelstukken van Koos Dam. Bezoek:
(klik op het toneelstuk naar keuze en klik daarna op inkijkexemplaar)
De "volledige" tekst kunt je aanvragen bij Toneeluitgeverij Vink waar je ze uiteindelijk ook kunt bestellen.
34750
NAGESLACHT
KOOS DAM
Monoloog
1 dame van circa 20 – 35 jaar
Duur 35 minuten
“NAGESLACHT” is een tragedie.
In oorlogen worden verschillende tactieken ingezet om de vijand te raken. Vernederen is één van de strategieën.
“NAGESLACHT” gaat over eenvrouw die wordt misbruikt in een oorlog, welke oorlog dat precies is wordt niet duidelijk omdat het opgaat voor alle oorlogen. Ze raakt zwanger en dan moet er een keuze worden gemaakt. Voor haar staat het vast dat ze het kind houdt. De daders maken kennis met een sterke, wraakzuchtige moeder.
34751
ZANDMANNEN
KOOS DAM
Donkere Surrealistische Komedie
1 dame (+ 3 tot 10 dames voor het koor)
2 heren
Duur 70 minuten
“ZANDMANNEN” is een donkere surrealistische komedie.
Twee mannen wonen op een lege zandvlakte, hun wereld is kaal, leeg en dis-topisch. Waarom zijn ze daar? Wat hebben ze met elkaar gemeen? Kunnen ze elkaar vertrouwen? Wie is de leider? Handelen ze uit eigenbelang? Wat gebeurt er als bestaande structuren wegvallen? Wat doen wij onszelf en de wereld aan? Het stuk gaat over de verwarrende tijd van nu, over onze hedendaagse samenleving, over schuld en boete, recht en onrecht, hoe verhouden mannen zich onderling tot elkaar en hoe verhouden mannen zich tot vrouwen. Is de ene mens in staat door te dringen tot de ander. Kunnen wij elkaar bereiken of zijn we allemaal individuen die maar wat aanmodderen.
34749
EN-EN
KOOS DAM
Eenakter
1 dame 50 jaar of ouder
1 heer c.a. 25 jaar
Duur 65 minuten
Een vrouw met Alzheimer vertelt haar verhaal.
Gedachten springen heen en weer, ze probeert grip te blijven houden op de werkelijkheid. Schijnbaar is er geen logica. Woorden en zinnen komen ons bekend voor. Zij weet precies waar het over gaat. Ondanks het schijnbaar warrige verhaal krijgen wij langzaam een beeld van haar leven voor Alzheimer en met Alzheimer.
“EN-EN” is een tragedie over het leven tussen weten en vergeten. De titel verwijst onder andere naar “Nomen Nescio” wat zoveel betekent als; ik weet de naam niet. Daarnaast verwijst het naar de twee werelden waarin mensen leven die langzaam grip op de werkelijkheid verliezen. Zij leven zowel in het tijdloze niemandsland als in de dagelijkse realiteit.
34752
LINQUENDA
KOOS DAM
Eenakter
1 dame 25 jaar
1 heer 50 jaar of ouder
Duur c.a. 25 minuten
“LINQUEDA” is een ontroerende eenakter.
Een oude man zit met een clownsneus op aan tafel. Op tafel staat een pakketje. Als hij het uitpakt wordt duidelijk dat het gaat om materiaal waarmee hij een einde kan maken aan zijn leven. Voor hem is dat niet triest maar juist feestelijk. Zorgvuldig stalt hij alles uit op tafel. Hij leest de gebruiksaanwijzing en juist op dat moment klopt er een postbode op het raam en wordt hij verzocht om open te doen; het pakket is verkeerd bezorgd en zij komt het ophalen. Dat gaat zomaar niet.
AS TEARS GO BY
KOOS DAM
Monoloog
1 dame 26 jaar
Duur c.a. 50 minuten
“AS TEARS GO BY”. Is een monoloog over rouwen.
Elke dag als ze wakker wordt is daar weer dat alles overheersende, onbestemde gevoel van gemis. In het tweeduister van het ontwaken denkt ze dat de telefoon gaat of hoort ze haar vader zingen. Ze maakt ruzie met haar vriend. In de telefoongesprekken die ze voert probeert ze de relatie met haar moeder te herontdekken. Vergeten is onmogelijk, herinneringen blijven. Het leven zal nooit meer hetzelfde zijn. Het is voor niemand makkelijk maar “doorgaan” is niet onmogelijk, dat moet.
ZUSTERS
KOOS DAM
Dialoog
Lisa is de oudste
Vera is de jongste
Duur c.a. 60 minuten
“ZUSTERS” is een tragedie.
Op jonge leeftijd worden 2 zusjes opgesloten in een klooster, gestraft voor hun zogenaamde “losbandigheid”. Gelukkig verandert de burgerlijke moraal en worden ze vrijgelaten. Nu wonen ze samen in één huis. Maar met hun aanwezigheid herinneren ze elkaar constant aan dat gezamenlijke verleden. Ze komen nooit meer los van vroeger, er is te veel gebeurd. Alhoewel ze zussen zijn, kennen ze elkaar nauwelijks, toch moeten ze samen proberen een “normaal” leven op te bouwen.
DE TELEFOONCENTRALE
KOOS DAM
Dialoog
2 dames
Duur c.a. 60 minuten
“DE TELEFOONCENTRALE” Is een lichtvoetige tragedie.
Bij gereedschappen en metaalwaren handel DE WIJN & ZN werken 2 telefonistes. Ze werken al een tijdje samen en er is een vriendschap ontstaan. Tussen de telefoontjes door bespreken ze allerlei zaken met elkaar. Dan is er een alles bepalend voorval waardoor de boel op scherp wordt gezet en lopen de gemoederen hoog op.
DE DADER ZIT OP SCHOOL (1982)
KOOS DAM
Jeugdtoneel. Op een middelbare school ontstaat rumoer omdat er copy, voor de schoolkrant, wordt gestolen.
Duur 60 minuten.
Uitgeverij De Toneelcentrale Bussum.
TEN NOORDEN VAN DE HAND
KOOS DAM
Een jubileum uitgave: Arnhemse Schouwburg. In dit boek zijn een aantal toneelteksten van Koos Dam opgenomen.
ISBN 90-9000-483-1
STEEN (1996)
KOOS DAM
Bewerking van de door Wim Busink hertaalde “ELCKERLYC” (de gang van iedereen). Project STEEN is een in boekvorm uitgebrachte toneelvoorstelling. Alles was klaar om te gaan repeteren maar de gemeente Rheden verbood de voorstelling. Dit in het "IJssel festival" geprogrammeerde project is daarom in boekvorm uitgebracht.
ISBN 90-803504-1-9